Skolioza jest przypadłością dosyć często myloną z bocznym skrzywieniem kręgosłupa. Tak na prawdę jest to skrzywienie o charakterze trójpłaszczyznowym:
w płaszczyźnie czołowej;
w płaszczyźnie strzałkowej;
w płaszczyźnie poziomej.
Kręgosłup chorego przybiera postać litery S. Skolioza zazwyczaj obejmuje piersiowy odcinek kręgosłupa lub obszar pomiędzy odcinkiem piersiowym a lędźwiowym (rzadko jest to sam odcinek lędźwiowy). Na powstawanie skoliozy wpływa najczęściej nieprawidłowa postawa podczas siedzenia oraz brak aktywności fizycznej.Na chorobę najczęściej zapadają dzieci, u których ujawnia się ona podczas ich rozwoju. Skoliozy nie należy ignorować, gdyż nieleczona może prowadzić do różnych powikłań. Biorąc pod uwagę wiek dziecka możemy wyróżnić skoliozę:
wczesnodziecięcą (występuje do trzeciego roku życia),
dziecięcą (pojawia się pomiędzy trzecim a dziesiątym rokiem życia),
młodzieńczą (dotyczy osób w okresie dojrzewania, będących w fazie intensywnego wzrostu).
Wyróżnia się dwa typy skolioz, czyli bocznych wygięć kręgosłupa: funkcjonalne i strukturalne.
Skoliozy funkcjonalne
Skoliozy funkcjonalne towarzyszą skróceniom jednej kończyny dolnej, przykurczom przywiedzeniowym lub odwiedzeniowym biodra. Nie osiągają nigdy dużych rozmiarów, dotyczą zazwyczaj odcinka lędźwiowego kręgosłupa i są odwracalne po ustąpieniu przyczyny, jeśli skolioza nie utrwaliła się przez wiele lat zaniedbania.
Skoliozy strukturalne
Skoliozy strukturalne mogą być znaczne, wykazują utrwalone zmiany w budowie poszczególnych kręgów, całego kręgosłupa i tułowia. Zmiany w obrębie kręgosłupa pociągają za sobą zniekształcenia klatki piersiowej z upośledzeniem oddychania i krążenia.
W przypadku skrzywienia odcinka lędźwiowego kręgosłupa zmiany obejmować mogą również miednicę.
Można wyróżnić trzy główne grupy skolioz strukturalnych:
idiopatyczne (o nieznanej przyczynie) – stanowiące 80–90% wszystkich skolioz,
wrodzone,
porażenne.
Skrzywienie może się umiejscawiać w odcinku szyjno-piersiowym, piersiowym, piersiowo-lędźwiowym i lędźwiowym.
Skolioza kręgosłupa może być wrodzona lub nabyta. W pierwszym przypadku stanowi sporą część przypadków wad wrodzonych kręgosłupa i pojawia się razem z innymi wadami. takimi jak np. wada serca czy wada układu moczowo-płciowego. Z kolei nabyta skolioza kręgosłupa może mieć podłoże w występujących guzach kości, przepuklinie krążka międzykręgowego lub różnej długości kończyn. Również osoby z porażeniem mózgowym narażone są na skoliozę kręgosłupa (ma to związek z niedostatecznym rozwojem mięśni na skutek zaburzeń neurologicznych).
Pozostałe czynniki zwiększające ryzyko rozwoju skoliozy kręgosłupa:
zwyrodnienie stawów międzykręgowych (u dorosłych) – związane jest to z pogarszającym się stanem kręgosłupa,
operacje na klatce piersiowej wykonywane w okresie wzrastania,
choroby opłucnej.
Jak objawia się skolioza kręgosłupa?
W przypadku skoliozy kręgosłupa charakterystyczne jest zbyt duże wygięcie kręgosłupa, które znacząco zaburza równowagę i środek ciężkości ciała. U pacjentów ze skoliozą można zaobserwować:
skrócenie jednej nogi (podczas, gdy druga noga jest dłuższa),
wystające łopatki,
nierówną wysokość ramion i bioder,
wystający z jednej strony pleców garb, który powstaje na skutek wypchnięcia przez kręgi żeber,
wcięcie w talii, które po jednej stronie tułowia jest bardziej widoczne niż po drugiej stronie.