Wrzesień to okres, w którym dzieci wracają do szkoły i do przedszkoli. Co roku o tej porze lekarze odnotowują zwiększoną liczbę zaostrzeńastmy u małych pacjentów. Nazywają to Jesienną Epidemią Astmy. Aby temu zapobiegać należy odświeżać wiedzę rodziców, nauczycieli, opiekunów o tym zjawisku jeszcze pod koniec wakacji.
W leczeniu i kontroli astmy, oprócz farmakoterapii, pomaga bowiem uprawianie sportu, dobra kondycja fizyczna dziecka oraz zdrowy styl życia i czynny udział w zabawach z rówieśnikami na świeżym powietrzu. Przy czym należy pamiętać żeby konsultować się z lekarzem każdy rodzaj aktywności fizycznej dziecka z astmą.
„Powrót dziecka z astmą do szkoły, przedszkola, na zajęcia pozalekcyjne to zawsze stres związany nie tylko z codziennym radzeniem sobie z chorobą, ale również z walką o równorzędną pozycję wśród innych dzieci. My, dorośli, powinniśmy zadbać o to, aby dzieci z astmą nie były eliminowane z dziecięcej społeczności na pozycję „outsiderów” z racji swojej choroby” – mówi dr Teresa Marek-Szydłowska ze szpitala MSWiA w Krakowie.
Jednym z mitów krążących w społeczeństwie jest przekonanie o szkodliwości podejmowania wysiłku fizycznego przez dzieci z astmą „dla ich dobra”. Powody są zwykle te same: napady duszności w trakcie wysiłku fizycznego mogą być niebezpieczne dla dziecka, wzbudzać strach i niechęć jego otoczenia, spowodować zaostrzenie choroby i konieczność hospitalizacji. Jesienne infekcje dróg oddechowych bardzo częste w tym okresie roku skutkując zaostrzeniami astmy, powodują absencję szkolną i ograniczanie wysiłku fizycznego. Dzieci zwalniane są z zajęć ruchowych w przedszkolu oraz z lekcji wychowania fizycznego w szkole często przez samych zaniepokojonych rodziców. Zdaniem lekarzy specjalistów jest to błędne postępowanie.
Aktywność fizyczna zalecana jest w większości chorób przewlekłych w tym również w astmie z uwagi na jej pozytywny wpływ na organizm. W przypadku dzieci z astmą przyczynia się do prawidłowego rozwoju fizycznego, pozwala uniknąć nadwagi, poprawia kondycję i wydolność układu oddechowego. Sprawny ruchowo, wysportowany pacjent ma lepszą kondycję, zdecydowanie rzadziej zapada na infekcje i łatwiej znosi momenty zaostrzeń astmy. Większość dzieci z astmą może być aktywna fizycznie, brać udział w normalnych zajęciach WF ( z wyjątkiem okresów infekcji i zaostrzeń choroby) . Dobrze kontrolowana i leczona astma to „astma bez astmy”, pozwalająca dziecku na aktywne życie. Stosowane powszechnie w leczeniu astmy u dzieci leki przeciwastmatyczne takie jak leki przeciwleukotrienowe pozwalają skutecznie kontrolować przebieg choroby i u większości pacjentów zapobiegać wstąpieniu duszności i powysiłkowemu skurczowi oskrzeli.
Systematyczne uprawianie sportu, oprócz pozytywnego wpływu na kondycję fizyczną organizmu, wpływają także wspaniale na kondycję psychiczną dzieci. Osoby biorące udział w grach zespołowych uczą się zasad rywalizacji, relacji społecznych. Sukcesy i porażki w sporcie szlifują charakter, a chore dzieci nabierają pewności siebie, uczą się współdziałania w grupie i wiary we własne możliwości.
„Jako dziecko z astmą doświadczyłem większości lęków i stresów, jakie przechodzą dzieci żyjące z tą chorobą. Sport odegrał w moim życiu bardzo ważną rolę. Poprawił moją formę fizyczną, ale przede wszystkim pozwolił mi uwierzyć w siebie. Nauczyłem się kontrolować chorobę, a aktywność fizyczna mi to ułatwiała. Dzieci z astmą powinny uprawiać sport, który pozwala łatwiej znosić gorsze okresy choroby.” – apeluje Robert Korzeniowski, wielokrotny mistrz olimpijski i świata w chodzie sportowym, sam od lat chorujący na astmę.
Większość dobrze leczonych, prawidłowo przyjmujących leki dzieci chorych na astmę może bez ograniczeń znosić tzw. wysiłek interwałowy (intensywny, krótkotrwały) w takich dyscyplinach jak pływanie, żeglarstwo, surfing, siatkówka, gimnastyka czy sporty walki.
O chorobie dziecka należy jednak zawsze poinformować nauczyciela. Astma jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób na świecie. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) choruje na nią od 100 do 150 milionów osób. Szacuje się, że tylko w Polsce liczba chorych sięga 3 milionów w tym ok. 1 miliona to dzieci. Największy odsetek chorych to mieszkańcy dużych miast, takich jak Gdańsk, Poznań czy Katowice. Według ekspertów ok. 80% dorosłych cierpiących na astmę zachorowało na nią we wczesnym dzieciństwie, jednocześnie wiele osób zapada na astmę już jako ludzie dorośli.
Więcej informacji na temat astmy u dzieci można znaleźć na stronie internetowej www.astma-katar.pl.